Son bölümde, makalelerin kabul oranını, editörlerin kararlarını alırken göz önünde bulundurdukları faktörleri inceleyerek iyileştirmenin yollarını aradık. Doğru dergiyi nasıl seçeceğinize, bir dergi kapsamı ve akran değerlendirmesi süreci gibi hususlarıda inceledik. Bu bölümde, başarılı bir dergi sunumu için en iyi uygulamaların belirlenmesine başlamadan önce makale yazım ile ilgili pratik konuları tartışacağız.
Bir makale yazdığımızda, kendimize sormamız gereken ilk sorulardan biri “Yazarlar kimler?” sorusudur. Bu sorgunun cevabı ilk bakışta belirgin gözükebilir, ancak konuyu ne kadar derinlikli düşünürsek o kadar karmaşık hale gelir. Bir makalede yazarlık iddia etmek, o makalede tartışılan araştırmayı yürüttüğünü kişinin onaylamasıdır. Yazar isimlerinin sırası da kimin işini yaptığının önemli bir göstergesidir. İnsanları yanlış yazar olarak adlandırırsak, ciddi istenmeyen sonuçlar ortaya çıkabilir. Şimdi yazarlık belirlenmesinin niçin önemli olduğunu kısaca gözden geçelim.
Yazarlık nedir?
Edebiyat dünyasında yazar edebi yazılı eser yaratan kişiye verilen isimdir. Akademik araştırma dünyasında ise bir yazar bundan çok daha fazlasıdır. Nitekim, birçok dergi Medical Journal Editors Uluslararası Komitesi (ICMJE) tarafından desteklenen önerileri uygular. Yazarlık kredisi almak için, kişinin araştırma yayınlarında aşağıdaki dört aşamanın TÜMÜNÜ uygulaması gerekir:
- araştırma tasarımı, veri toplama ve analize katkı;
- entelektüel içeriğin hazırlanması ve gözden geçirilmesi;
- nihai inceleme ve makalenin gönderimden önce onaylanması; VE
- “Çalışmalarının tüm yönleriyle ” değerlendirilmesi ardından “doğruluk veya bütünlüğü ile ilgili soruların incelenerek karara bağlanması.”
Büyük bir grup tarafından kaleme alınan yazılar sadece destek alınan kuruluşları değil aynı zamanda yukarıda listenilen dört yazarlık kriterlerini yerine getiren üyeleri listelemelidir.
Kim bir katılımcı olarak kabul edilir?
Kişi, yazar olarak adlandırılacak dört kriterin tümünü karşılamazsa, ICMJE, yazarlık yerine onay kredisi önermektedir.
Yazarlık ve bildirim arasındaki bu ayrım, tanıtılan araştırma için okurdan tamamen sorumlu tutulması gereken kişileri belirlemek için vardır.
Bu nedenle, yalnızca araştırmanın küçük bir bölümüne giren insanlar bu standarda uymamalıdır. Katkılar önemli olsa da (örneğin bir finansal sponsor ya da laboratuvar teknisyeni), bu katılımcılar araştırmayı “yazarlar” olarak adlandırılacak kişiler kadar yakından tanımazlar.
Eğer kişi yazıda emek saffettiyse ancak yukarda bahsi geçen dört kriteri karşılamıyorsa ICMJE (Medical Journal Editors Uluslararası Komitesi) bu kişileri katılımcı olarak tanımlar. Bu kişileri isimlendirirken ICMJE aşağıdaki tanımları önerir:
- “araştırmacı katılımcı,”
- “bilimsel danışman,”
- “edebi danışman” ve
- “yazıya veya yazının teknik düzenlemesine katıldı.”
Yazarlık neden önemli?
Yazarlık kılavuzlarının amacı, ismi geçen yazarların yapılmış olunan araştırma dahilinde halka hesap verebilir kılınmalarıdır.Akademik topluluk çalışmalarına devam ediyor çünkü birbirimize güveniyoruz. Aksi bir durumda yani güven olmadan bir kaosa sürüklenirdik. Eğer kişi yapılan verilerin kimler aracılığı ile hazırlandığı konusunda yalan yanlış bilgi verirse , çıkarılan yayına nasıl güvenebiliriz? Sonuç olarak, yazarlık atama akademik işbirliği ve ortak bilgi teşvik etmek çabalarımızda inancı korumak için çok önemlidir.
Haksız atıf , yanlış yazar bilgisi güvenilirlik için tek sorun değildir. Araştırma, doğası gereği mevcut bilgiyi test ederek sorgular. Eğer haksız atıf yapılan bir yazıdan faydalanıyorsak bu akademik çalışmanın verilerine de güvenemeyiz. Bu verileri sorgulamak için kime danışacağız bilemeyiz. Dergilerin yayın kabulünden önce yaptıkları peer review aslında bir nevi yazının kaynaklarının kontrol edilmesidir.
Ayrıca, uygunsuz yazarlık ekip üyeleri arasında anlaşmazlık yol açabilir. Düşünün ki bir projede on kişilik bir ekip çalışıyor ve yalnız dördünün ismi belirtiliyor. Bu gibi durumlarda geride kalan altı kişi araştırmanın devamı konusunda son derece isteksiz davranıp yalan yanlış kopyala yapıştır veri kullanabilir. Ve araştırma projesi dergiye gönderildiğinde bu durum hemen göze çarpacak yazının red edilmesinin başlıca sebepleri arasında yerini alacaktır.
İPUCU: Eğer elinizde yıllarınızı verdiğiniz sağlam bir araştırma varsa, ama yazarlık iddiası konusunda yani araştırmada emeği geçen kişilerin arasında net bir anlaşmazlık bulunuyorsa, çalışma ne kadar güçlü olursa olsun editorial ekibin gözünde daha baştan itibarınızı kaybedersiniz. Özellikle yabancı dergiler bu konuya oldukça önem verir. Çözüm araştırma daha kaleme alınmadan potansiyel yazarlar arasında kim görevinin ne olduğu ve isimlerinin net olarak yayına gönderilen yazıda belirleneceği konusunda anlaşmaya varılmasıdır.
Bu yazı 简体中文, İngilizce, 한국어, 繁體中文 ve Türkçe olarak web sitemizde mevcuttur.
